Bas van Dam (26) is als werkvoorbereider betrokken bij het vernieuwen van de spoorduiker in Waddinxveen. Het is zijn eerste grote project sinds hij anderhalf jaar geleden begon. Een technisch uitdagende klus, waarbij niets aan het toeval wordt overgelaten.
Tussen station Gouda en station Zoetermeer-Oost, in de buurt van Waddinxveen, kruist het spoor een watertje via een oude spoorbrug – een spoorduiker, zoals ProRail het noemt. Deze brug, die dateert uit 1800, is aan vervanging toe. Ons team heeft daarom de opdracht gekregen om een nieuwe spoorduiker aan te leggen. Het uitvoerende werk voeren we uit in twee buitendienststellingen, verdeeld over twee weekenden.
Klinkt het als een twee-vingers-in-je-neus-klus? Dat is het zeker niet
Een uitdaging bij dit project is dat er naast de spoorduiker een onderdoorgang voor auto’s ligt. Het is essentieel dat deze onderdoorgang niet verschuift wanneer de spoorduiker wordt verwijderd. ProRail stelde voor om een damwand te plaatsen, maar dit zou veel tijd kosten. Daarom hebben we een unieke methode voorgesteld: het continu stempelen van de duiker. Door de twee walkanten met stempels van elkaar weg te duwen, zelfs tijdens het slopen, blijft de constructie op spanning. Dit voorkomt dat de onderdoorgang door zijn eigen gewicht richting de spoorduiker zakt.
In de eerste buitendienststelling hebben we funderingspalen geboord op de vier hoeken van de spoorduiker. Ook tussen de twee sporen in staan ze, waarop een zettingsvrije plaat komt, een soort betonnen vloer die de onderdoorgang en de spoorduiker als het ware met elkaar verbindt. In het tweede treinvrije weekend voeren we de resterende werkzaamheden uit: het spoor en de ballast worden verwijderd door Strukton Rail, de bestaande duiker wordt gesloopt, langsbalken worden geplaatst op de reeds gemaakte poeren, en duikerelementen worden tussen de langsbalken geplaatst. Daarnaast vervangen we in opdracht van ProRail en in samenwerking met Gasunie een oude gasbuis die onder het spoor loopt. Na het tweede treinvrije weekend zijn de belangrijkste werkzaamheden – als alles volgens plan verloopt – afgerond. Wat resteert, zijn afrondende taken zoals het terugplaatsen van hekwerk rond de spoorbaan en het demobiliseren van onze werkplek.
Misschien klinkt het als een eenvoudige klus, maar dat is het zeker niet. Er is allereerst de tijdsdruk, zoals altijd bij spoorwerk. Het is een grote hoeveelheid werk die binnen een zeer korte tijd moet worden uitgevoerd. Het tweede treinvrije weekend begint op vrijdagavond om 01.00 uur, en op maandagochtend om 05.00 uur moet het spoor weer in gebruik zijn.
Een andere uitdaging is de hijskraan. De onderdelen van de duiker zijn zwaar en wegen tot wel 60 ton, te zwaar om met een gewone mobiele kraan te verplaatsen. Daarom maken we gebruik van een 750 tons kraan. Om deze te kunnen inzetten, bouwen we een tijdelijke dam in het water waar de kraan op wordt geplaatst. Het hele proces is natuurlijk tot in detail berekend en op papier klopt het allemaal, maar in de praktijk blijft het altijd spannend.
“Op papier klopt het, maar in de praktijk blijft het natuurlijk een beetje spannend.”
Als werkvoorbereider ligt voor mij de focus op de voorbereiding van het werk. Samen met de uitvoerder stel ik werkplannen op, regel ik een deel van de inkoop en zorg ik voor de nodige vergunningen. Dat laatste is een flinke opgave, want we werken samen met veel verschillende partijen, waaronder ProRail, de gemeente, GasUnie en het waterbedrijf.
Qua omgevingshinder valt het gelukkig mee. Er staat slechts één huis naast het spoor en wat bedrijven verderop, maar verder is het vooral poldergebied. Toch probeer ik niet alleen achter mijn bureau te blijven zitten. Tijdens de buitendienststellingen ben ik graag buiten. Samen met de projectleider zorg ik ervoor dat alle randzaken worden afgehandeld, zodat de uitvoerder zich op het werk kan concentreren. Dit houdt in dat ik in contact sta met de omgevingsdienst en controleurs van ProRail, keuringen uitvoer voor rapportages en overleg voer over de voortgang.
Als tijdens het tweede uitvoeringsweekend alles volgens plan verloopt en de treinen op maandagochtend weer kunnen rijden, ben ik tevreden. Of beter gezegd: dan valt er een last van mijn schouders. Het is mijn eerste grote project sinds ik ben afgestudeerd en in dienst ben gekomen, wat het soms spannend en uitdagend maakt. Vooral wanneer gesprekken over technische details diep de materie ingaan, kan het moeilijk te volgen zijn.
Daarbij komt nog het spoorjargon. De vele afkortingen en termen kunnen een compleet woordenboek vullen. Gelukkig zijn mijn collega’s altijd bereid om zaken uit te leggen. Het klinkt als een cliché, maar het is waar: in de anderhalf jaar dat ik bij Strukton werk, heb ik meer geleerd dan in de vier jaar dat ik heb gestudeerd.
Verschillende collega's delen hun ervaring uit de dagelijkse praktijk